Шаркан ёрос:версиослэн висъяськемзы
Пушкесэз ӵушемын Пушкесэз ватсамын
ч-п робот ватсаз: en:Sharkansky District |
Тупатонлэн валэктонэз ӧвӧл |
||
1-тӥ чур:
Шаркан ёрос - Удмурт Республикалэн шундыпуксён палаз интыяськем ёрос. Центрез - [[Шаркан черкогурт|Шаркан черкогурт]]. Герӟаське [[Дэбес|Дэбес]], [[Эгра|Эгра]], [[Якшур-Бӧдья|Якшур-Бӧдья]], [[Вотка|Вотка]] ёросъёсын, озьы ик [[Пермь улосэн|Пермь улос]]. Шаркан ёрос интыяськемын [[Тыловай|Тыловай]] вырйылын. Со пыр бызё таӵе шуръёс: Шаркан, Ита, Вотка но мукет. Ёрослэн быдӟалаез - 1404,5 квадрат иськем.
Ёрослэн кылдэмез
Шаркан ёрос кылдӥз 15-тӥ июле 1929-тӥ арын. Отчы пыризы Ижевск уездысь Шаркан, Сосновка но Тыловай волостьёсысь 15 сельсоветъёс. 1956-тӥ арын, Тыловай ёросэз пытсамен валче, Шаркан ёрос борды юнматэмын 3 сельсоветъёс. 1963-тӥ арын Шаркан ёрос но быдтэмын вал, солэн интыез выжтэмын Вотка гурт ёросэ. Но кык ар ортчыса - 1965-тӥ арын - Шаркан ёрос нош ик кылдытэмын. 1996-тӥ арын Шаркан ёросэ пыриз 15 пала гурт администрациос, ваньзэ ӧвӧлзэ - 97 пала гурт. Ёросын улӥсез - 21 сюрс 423 адями (2009-тӥ арлы). Удмурт Республикаысь 25 ёросъёс пӧлысь калыклэн лыдызъя Шаркан ёрос 11-тӥ интыын. Удмуртъёс - 83,6 %, ӟучъёс - 14,9%, мукет калыкъёс - 1,5%.
Промышленность
Ёросын нырысетӥез кылдэм предприятие - М. И. Родыгин купечлэсь нимзэ нулӥсь чугун поттонъя но корт ӵыжатонъя завод. Отын дасязы чугун тӥрлык, гурт удысын кутӥськись арбериос но мукет. 1918-тӥ арын та заводлэн нимыз воштӥськиз - луиз "Металлист". Поттӥзы пӧраськон тӥрлык, пӧртэм техникалы воштон ёзъёс но мукет. 1950-тӥ арын завод "Комсомолец" ним нуллыны кутскиз. 1960-тӥ арын та завод инъет луиз дӥсь поттон фабрикалы - туала нимыз "Шаркан-трикотаж". Ёросын ужа "Лазурь" предприятие, отын етӥнэз сэсто. Шаркан ёросын нюлэс поттонэн выре "Сельхозлес" огазеяськон.Ӟеч радъямын сиён-юон поттон.
Мишкино месторождениын мувӧй поттэ "Роснефть" огазеяськон. Шаркан ёрос Ижкарен герӟаське Ижкар-Вотка-Шаркан но Ижкар-Якшр-Бӧдья-Шаркан сюресэн. Чугун сюресъя матысь станция Воткаын, Шаркан черкогуртлы 35 иськемлы палэнэ интыяськемын. Шаркан ёрослэн му ултӥз ортче Ямбург-Тула-2 гумы, со пыр ортче чагыр эстӥськон (газ).
Ёросын ӟеч радъямын
|